|
|
1391/8/22 دوشنبه
سكه لاري
سكّهُ لاري ، عجيب ترين سكّهُ ايران يكي از محصولات اقتصادي و تاريخي لارستان سكّه اي است معروف به لاري كه از قرن هشتم تا دهم قمري در لار ضرب مي شده ( هندو شاه ، همان ، ص 359 ) و در نواحي جنوب ايران و بنادر مختلف خليج فارس و اقيانوس هند رواج داشته است ( عقيلي ، 1377 ، ص319 ). عجيب بودن اين سكه به سبب شكل آن است كه مفتولي از نقرهُ خالص به شكل قلاب از وسط تاشده است ، و در دو طرف آن مهر حكومت حك شده است.
هندوشاه نويسندهُ تاريخ فرشته ، ضمن شرح حال خواجه محمود گاوان ، از وزراي مشهور ملوك دكن در قرن نهم قمري و ماجراي كشته شدن او به دستور پادشاه محلّي ، از وجود سكّه هاي لاري در خزانهُ او ياد كرده است. سرتوماس هربرت كه در سال 1627 م / 1037 ق از لار ديدن كرده ، نوشته است :
« در نزديكي بازار محلّي است كه اين سكّه ها در آن جا ضرب مي شود ، لاري از مشهورترين سكّه هاي منطقه است كه از نقرهُ خالص ساخته شده و مفتولي قلابي شكل است. نام پادشاه يا بعضي از آيه هاي قرآني بر آن حك مي شود و ارزش آن ده پني است ». ( فاستر ، 1928 ، ص 30 )
پدرو تيكشيرا سياح پرتغالي كه اواخر قرن شانزدهم ميلادي به نواحي جنوب ايران مسافرت كرده ، نوشته است :
« سكّه اي كه در لار ضرب مي شود لاري است كه از نقرهُ عالي ساخته شده و در تمام نواحي شرق به جنوبي شناخته مي شود ». ( 1902 ، ص 241 )
عبدالله عقيلي سكّه شناس ايراني‌دربارهُ سكه لاري آورده است :
« عجيب اين است كه اين نوع وسيلهُ مبادله كه پس از بيست قرن بعد از اختراع سكّه در قرن شانزدهم و هفدهم ميلادي به عرصهُ تجارت بين المللي پاگذاشت ، از شمال آفريقا تا سواحل شرقي چين همه جا با حسن استقبال مواجه شد و به ميزان بسيار گسترده اي در تجارت خارجي ايران پذيرفته شد. » ( 1371 ، ص 203 )
برت فاگنر دربارهُ ارزش سكّهُ لاري نوشته است :
« در سال 1525 م دو نوع سكّهُ لاري موجود بود : يكي « لاري قديم » معادل با سه تنگه و نه دينار و ديگري « لاري جديد » كه معادل با سه تنگه و ده دينار بود » ( 1379 ، ص 277 )
متأسفانه در بعضي از مقالات و نوشته ها اين سكّه را لارين ( larin ) ناميده اند كه اولين بار الان به غلط در دائرةالمعارف اسلامي چاپ ليدن اين واژه را به كار برد ( ص 683 ) و محققان بعدي نيز از او پيروي كردند. بر اساس شواهد قطعي تاريخي نام اين سكّه لاري و جمع آن « لاريات » ( هندوشاه ، همان ، ص 359 ) بوده است.
|
|